ازدواج خویشاوندی به ازدواجی اطلاق می شود که در آن زوجین دارای جد یا اجداد مشترک بوده باشند که طبعا به تبع آن حتما دارای ژنهای دقیقا مشابه و مشترک هم خواهند بود.
افراد را برمبنای رابطه فامیلی و تشابه ژنتیکی آن ها که درجه خویشاوندی نامیده می شوند به چند درجه تقسیم می کنند:
خویشاون درجه ۱
شامل والدین با فرزندان و بالعکس و همچنین هریک از فرزندان با همدیگر می باشد. تشابه ژنتیکی در خویشاوندان درجه یک ۵۰ درصد می باشد، پس هر فردی با پدر و مادر و خواهران و برادران خود ۵۰ درصد تشابه ژنتیکی دارد. دوقلوهای تک تخمکی حقیقی از نظر ژنتیکی یکسان بوده و در واقع یک فرد هستند، اما دوقلوهای دو تخمکی مثل برادر و خواهر عادی در نظر گرفته می شوند.
خویشاون درجه ۲
شامل عموها، خاله ها، عمه ها، دایی ها یا برادرزادگان و خواهرزادگان آنهاست. یعنی هر فرد با عمو، دایی، خاله و عمه خود خویشاوند درجه ۲ محسوب می شود و تشابه ژنتیکی در خویشاون درجه دو ۲۵ درصد می باشد. به لحاظ اینکه ازدواج بین خویشاون درجه ۱ و ۲ رایج نیست، از نظر ژنتیکی اهمیت چندانی ندارد.
خویشاون درجه ۳
شامل دخترعمو-پسرعمو، دخترخاله-پسرخاله، دخترعمه-پسردایی، دختردایی – پسر عمه می باشد. تشابه ژنتیکی در خویشاون درجه سه 12/5 درصد می باشد. احتمال اینکه در میان ژن های مشابه انسان تعداد زیادی ژن بیماری زای نهفته در هر دو وجود داشته باشد بسیار زیاد است. پس خطر ازدواج های فامیلی در تشابه ژنتیکی موجود در آنهاست. در ازدواج های دوطرفه یعنی ازدواجهایی که افراد از یک طرف دخترعمو پسرعمو و از طرف دیگر دخترخاله پسرخاله هستند تشابه ژنتیکی ۲۵ درصد و مشابه خویشاوندان درجه ۲ منظور می شوند. به همین علت خطر این گونه ازدواج ها فوق العاده زیاد است.
خویشاون درجه ۴
شامل ازدواج با نوه عمو، نوه خاله، نوه عمه و نوه دایی می باشد که تشابه ژنتیکی بین آنها 6/25 درصد است. خطر ازدواج خویشاون درجه ۴ نصف خطر ازدواج خویشاون درجه ۳ می باشد. در ازدواج های دو طرفه در خویشاون درجه ۴ زمانی که هم نوه عمو و هم نوه خاله باشد تشابه ژنتیکی 12/5 درصد می باشد و خطر آن مشابه خویشان درجه ۳ می باشد. اما در ازدواج هایی که هر دو طرف نوه باشند خویشاوند درجه ۵ محسوب خواهند شد.
تذکر مهم
برخی از افراد ازدواج هم خونی را با ازدواج های هم گروه خونی اشتباه می گیرند. ازدواج هم گروه خون یعنی ازدواج دو فرد که از نظر گروه خونی سیستم ABO و Rh یکی باشند، برای مثال هر دو گروه خونی +O داشته باشند. اما ازدواج هم خون یعنی ازدواج بین دو فرد خویشاوند که ممکن است گروه خونی یکسان یا متفاوت داشته باشند و نکته مهم این است که ازدواج هم خونی (خویشاوندی) در مقایسه با ازدواج غیرخویشاوندی، ناهنجاری ها و بیماری های ارثی-ژنتیکی بیشتری را متوجه فرزندان خواهد کرد که البته مشاوره ژنتیکی قبل ازدواج، قبل از بارداری و در صورت لزوم انجام آزمایشات ژنتیکی ضروری می تواند در این رابطه کمک مؤثری را به زوجین خویشاوند بعمل آورد و این در حالیست که ازدواج دو فرد هم گروه خونی غیرخویشاوند چنانچه بیماری ارثی-ژنتیکی خاصی در زوجین و در خویشاوندان آن وجود نداشته باشد، برای فرزندان آن نگران کننده و تهدید کننده نخواهد بود.
- دسته بندی : ازدواج های فامیلی
- کلمات کلیدی :
آیا این مطلب برایتان مفید بود؟